dinsdag 13 maart 2012

Het drama van de Eerste Wereldoorlog

Op 28 juni 1914 werd de wereld opgeschrikt door de moord op de Habsburgse kroonprins Frans-Ferdinand en zijn echtgenote. Door die aanslag kwamen de zich in Europa reeds jarenlang geaccumuleerde politieke spanningen tot ontlading. Op de Europese kapitaalmarkten werd met steeds meer zenuwachtigheid gereageerd op het grimmiger wordende antagonisme tussen de grote mogendheden, maar in België bleef de situatie opvallend rustig. Velen gingen ervan uit dat ons land zich, net als in 1870, afzijdig zou kunnen houden bij een eventueel conflict. Pas toen op 23 juli bekend raakte dat Oostenrijk-Hongarije ten aanzien van Servië een ultimatum had gesteld, werd ook België in de algemene paniekgolf meegesleurd. Enkele dagen later moesten de beurzen van Brussel en Antwerpen hun deuren sluiten.

De NBB daarentegen bewaarde haar kalmte. Hoewel er ook bij haar een stormloop ontstond, waarbij het publiek massaal biljetten inwisselde tegen metaalgeld, bleef zij het convertibiliteitsprincipe onverkort toepassen. Wel leverde zij, zoals de afgelopen decennia de gewoonte was geworden, enkel zilveren vijffrankstukken af, zodat haar goudreserves onaangetast bleven. Niettemin kwam de Bank onder steeds grotere druk te staan. Enerzijds bleek haar buitenlandse wisselportefeuille in deze internationale crisissituatie nagenoeg niet mobiliseerbaar terwijl de Belgische financiële instellingen een ruim beroep deden op haar herdisconto- en voorschottenkrediet om aan de massale opvragingen van deposito's te kunnen voldoen. Tegenover een gedeeltelijk geïmmobiliseerde dekkingsvoorraad stond dus een scherpe stijging van de hoeveelheid in omloop zijnde biljetten.

Op 2 augustus 1914 ontving de regering een ultimatum waarin het Duitse leger de vrije doortocht door België eiste. De regering wees die eis van de hand zodat een invasie onafwendbaar werd. In dergelijke dramatische omstandigheden dienden onmiddellijk een aantal noodmaatregelen te worden genomen. Zo werd de Nationale Bank krachtens het koninklijk besluit 216 van 2 augustus 1914 tot nader order ontslagen van haar verplichting om haar biljetten in te wisselen tegen muntstukken.
(De Bank, de frank en de euro pagina 94)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten