vrijdag 30 mei 2014

Prijzen van toen!

Het feit, dat de privé aandeelhouders van de Nationale Bank systematisch verarmen omwille van de inflatie die politici en centrale bankiers creëren, vormt de kern van mijn betoog.  Omdat de Nationale Bank een speciale vennootschap is, die vooral het Algemeen Belang hoort te dienen, werd er bij de oprichting van de Bank voorzien dat de aandeelhouders een vast dividend van 6% op het kapitaal zouden krijgen en daarbovenop een bonusdividend als er mooie resultaten geboekt werden.  Omdat er tussen 1850 en 1914 geen inflatie bestond, was dit geen enkel probleem doch toen politici en bankiers na de Eerste Wereldoorlog inflatie gingen gebruiken als middel om hun problemen op te lossen, veranderde de situatie.

Een eerste dividend van 6% op het kapitaal betekende 60 frank per aandeel en tot 1914 hield die 60 frank uit 1850 zijn waarde doch toen de frank zijn waarde begon te verliezen, begon de stiekeme beroving van de privé aandeelhouders van de Nationale Bank.

Om de evolutie van de waarde van onze munt in beeld te brengen, ben ik constant op zoek naar oude facturen of boeken waarin prijzen en lonen uit het verleden vermeld worden.  Op deze blog heb ik hiervan al heel wat voorbeelden gebracht.  Vorige week kreeg ik van een vriend het Jaarboek 1985 van de Heemkundige Kring van Malle te leen en daarin was heel wat interessante informatie te vinden.

Op pagina 122 wordt verteld hoe Frederik van Renesse, heer van Malle, in 1529 een huis van groot aanzien koopt in Breda voor 2.400 rijnsguldens.  Het huis, Van Elderen genaamd, was van groot aanzien en gelegen kort bij het kasteel van de prinsen van Nassau.  In het boek "Beschryving der Stadt en Lande van Breda" van Thomas Ernst van Goor uit 1744 wordt het huis Van Elderen omschreven als "het grootste en aanzienlykste gebouw der Stadt".  In 1744 had het huis Van Elderen echter plaats gemaakt voor "zes byzondere wooningen" die samen een grote oppervlakte beslaan.  Als ik het goed opgezocht heb, had Frederik van Renesse ongeveer 8 kilogram goud betaald voor het grootste huis van Breda, palende aan het kasteel van de prinsen van Nassau.  Een rijnsgulden woog blijkbaar 3,5 gram doch ik kon nergens het juiste goudgehalte vinden.  Indien er iemand is die mij deze informatie kan doorseinen, zal ik daarvoor erg dankbaar zijn.

In het Jaarboek 1985 van de Heemkundige Kring van Malle vinden we op pagina's 172 tot 184 eveneens tal van elementen terug uit de dagboeken van een smid uit Malle tussen 1908 en 1917.  Ik geef jullie graag volgende voorbeelden mee:
drij uren aan het maesien gewerkt...............................1,05 frank
twee uren gewerkt aan de montur...............................0,80 frank
twee niewe wielen voor een ploeg.............................35,00 frank
een niew spijker egt van 64 tande van 15mm.............38,00 frank
een baken gemaekt van het zaej masien.......................0,50 frank
een hoej maesien gemaekt...........................................1,00 frank
een lat gerepareert in het dorsmaesien..........................0,50 frank
twee niewe kar banden weege 100 kilo......................35,00 frank
twee niewe kar banden weege 136,5 kilo...................47,77 frank
twee bussen vastgezet met 12 ijzeren spijen..................0,72 frank
twee witte plaeten voor een sijk bak.............................1,20 frank
den as van den waegen verlengt....................................5,00 frank
twee gedraejde assen met bussen 152 kilo..................79,04 frank
ijzerwerk aan een niew slej 24 kilo out ijzer...................5,00 frank
ijzerwerk voor een niewe krowwaegen..........................3,50 frank
twee niewe hoefijzers....................................................1,80 frank
twee niewe hoefijzers voor een pone (pony)..................1,50 frank
twee hoefijzers verzet...................................................0,90 frank
een hoefijzer verzet met de naght ('s nachts)..................0,90 frank
een stier gerinkt............................................................1,10 frank
een dubbele rink voor een stier.....................................1,50 frank
een verken gerinkt........................................................0,50 frank
een naemijzer voor de beeste te branden.......................2,00 frank
een niew schup.............................................................1,00 frank
een niew rijf..................................................................2,00 frank
een niew engelze sleutel.................................................5,00 frank
een engelze sleutel gerepareert.......................................0,75 frank
een zaeg gemaekt..........................................................0,30 frank
een niew zaeg voor beene door te zaegen......................3,00 frank
van een riek een rijf gemaekt.........................................0,70 frank
een klink boutje in een troefel gemaekt..........................0,10 frank
een niew engelze zasi....................................................3,50 frank
een pik gehaert.............................................................0,10 frank
twee kilo spel naegels...................................................0,60 frank
150 zweetse naegels.....................................................3,40 frank
twee kilo loot................................................................0,70 frank
een niew ketting van 10,5 kilo........................................9,50 frank
zeven kilo buis met een plaet voor de sijkpomp..............7,00 frank
een sijk pomp gerepareert.............................................1,00 frank
twee ijzers voor den bril van 't huisken van 2,5 kilo........1,00 frank
de buis gezaegt voor het pissijn......................................0,75 frank
een niew poortje voor het verkenskot weegt 16,5 kilo....8,00 frank
een hof poortje weege samen 58 kilo............................60,00 frank
een niewe pot in den cuzenjeer (kookfornuis).................4,00 frank
een niew bandje aan het wiel van het was maesien..........1,00 frank
een niewe emmer...........................................................1,30 frank
een niewe bojem in een drinke bus.................................0,75 frank
een poleepel gemaekt....................................................0,30 frank
een kofi moolen gerepareerd..........................................0,35 frank

een niewe sijkkar gemaekt: 1 niew kraen, twee niew kar bande weege 150 kilo, een as van 40 kilo, 2 leunze, 2 bussen, acht dom bande, 6 as bande, 2 slikvangers, 2 kruk lejen met kettingkes en spijen, 51 vijsbouten, 2 tilfons, 180 naegels, 2 hoeken, 1 naemplaatje............125 frank

Ziezo, zo hebben we opnieuw wat meer voeling met de prijzen voor de consument in het Vlaemsche land uit de periode 1908 en 1917.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten